برنزه کردن پوست در سالهای اخیر به یکی از نشانه های زیبایی در دنیای مد و فشن تبدیل شده است. در حال حاضر یکی از سریع ترین روش هایی که میتوان از آن برای رسیدن به این هدف بهره برد، استفاده از دستگاه سولار یا سولاریوم است. در واقع جذابیت و محبوبیت پوست برنزه در میان افراد مختلف به حدی رسیده است که حاضرند برای رسیدن به این هدف، هزینه نسبتا زیادی را صرف کرده و برخی از عوارض احتمالی آن را نیز به جان بخرند. ما در ادامه مقاله به طور کامل توضیح خواهیم داد که سولار چیست، نحوه عملکرد، مزایا و معایب این شیوه و همچنین نکات مهم و مراقبتهای مخصوص به آن کدام است. بنابراین پیشنهاد میکنیم ادامه این مبحث جذاب و کاربردی را از دست ندهید.
سولاریوم یا سولار چیست؟
سولار با نام های دیگری همچون سولاریوم، تخت آفتاب یا دستگاه برنزه کردن نیز شناخته میشود. این دستگاه با تابش اشعه ماوراء بنفش به تولید ملانین و برنزه کردن پوست کمک میکند. در حال حاضر دستگاه سولاریوم در دو نوع ایستاده و خوابیده در بازار موجود است.
تاریخچه ای کوتاه از پیدایش دستگاه سولاریوم
در اواخر قرن نوزدهم یک پزشک دانمارکی دوره ای از بیماری را طی میکرد. در این مدت به این نکته پی برد که با استفاده از فواید نور خورشید میتوان به درمان بیماری خود و تعداد زیادی از بیماریها کمک نمود. در نتیجه به طرز شگفت انگیزی به فواید پزشکی نور خورشید علاقه مند شد. این پزشک دانمارکی که نامش ریبن فینسن بود در نهایت توانست لامپ قوسی کربنی را اختراع کند که اشعه ماوراء بنفش ساطع میکرد. این لامپ ها در ابتدا تنها برای درمان بیماری ها به کار گرفته میشدند. اما نمادهای مد کوکوشنل باعث شدند تا فایده دیگر آن یعنی برنزه شدن پوست توسط آن نیز در جهان شناخته شود. بنابراین قرن بیستم میلادی مواجه بود با ساخت و امتحان انواع دستگاه هایی برای برنزه کردن پوست بدن. اما در نهایت فروش دستگاه هایی که اکنون با نام سولاریوم شناخته میشوند از سال 1975 آغاز شده و تا کنون نیز ادامه یافته است..
تفاوت سولاریوم با آفتاب گرفتن سنتی
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که از لحاظ فیزیکی تفاوت چندانی میان برنزه شدن با سولار و آفتاب گرفتن به شکل سنتی آن وجود ندارد. اما تحقیقات گسترده اخیر نشان میدهند که اثر بخشی نور طبیعی خورشید برای ساخت ویتاین دی در بدن، بیشتر از دستگاه سولار است. بنابراین در پاسخ به این سؤال که سولاریوم بهتر است یا آفتاب گرفتن، میتوان گزینه دوم را معرفی کرد.
نحوه عملکرد دستگاه سولار
برای آنکه بهتر متوجه شوید که سولار چیست لازم است تا به خوبی با نحوه عملکرد این دستگاه آشنا شوید. درابتدا بهتر است بدانید که دستگاه سولاریوم یک محفظه شیشه ای است که ممکن است به شکل خوابیده یا ایستاده باشد. روش کار به این شکل است که فرد باید بدون لباس درون محفظه قرار گرفته و عینک مخصوصی که برای جلوگیری از آسیب به چشم ها داده میشود را به چشم بزند. پس از آن در محفظه بسته شده، عملیات تابش اشعه UVA و UVB آغاز میگردد. در واقع لامپهایی که در نقاط مختلف محفظه شیشهای تعبیه شدهاند به صورت هماهنگ و یکسان به پوست صورت و بدن تابانده میشوند.
تفاوت دستگاه سولاریوم ایستاده و خوابیده
اگرچه این دو نوع دستگاه در نهایت نتیجه تقریبا مشابهی خواهند داشت، اما تفاوت های ویژه ای نیز با یکدیگر دارند که درادامه به معرفی آن ها میپردازیم.
شدت برنزه شدن
در حالت معمول در دستگاه سولاریوم ایستاده از لامپهایی با قدرت 160 وات و در دستگاههای خوابیده از لامپهای 100 و 120 واتی استفاده میشود. علاوه بر آنکه بازتابنده های دستگاه ایستاده نیز بسیار قوی تر بوده و در نتیجه شدت برنزه شدن در این روش بالاتر و سریع تر خواهد بود.
مدت زمان لازم برای برنزه شدن
همان طور که گفته شد، لامپ های به کار رفته در دستگاه ایستاده قوی تر از دستگاه خوابیده است و به همین دلیل مدت زمان لازم برای برنزه شدن در آن نیز بسیار کمتر از نمونه مشابه خود خواهد بود.
میزان پوشش
معمولا در دستگاه های سولار خوابیده نقاطی از بدن مانند شانه ها و قسمتهای پایینی تحت فشار قرار میگیرند. به همین دلیل بخش هایی که تحت فشار هستند به طور یکنواخت برنزه نشده و نیاز است تا در تخت کمی جا به جا شوید. در حالی که دستگاه های ایستاده پوشش یکنواخت تری داشته و نقطه ای از بدن وجود ندارد که اشعه به آن جا تابانده نشود.
راحتی در دستگاه
به طور قطع انتخاب دستگاه سولاریوم خوابیده میتواند برای شما راحتی و آرامش بسیار بیشتری را به دنبال آورد. در حالی که در دستگاه ایستاده چنین آسایشی را تجربه نخواهید کرد.
رعایت بهداشت
برنزه کردن پوست با استفاده از دستگاه سولاریوم ایستاده به دلیل عدم تماس بدن با دستگاه، بهداشتی تر از دستگاه خوابیده است. زیرا در حالت دوم فرد ناچارا باید بر روی تخت دراز بکشد و البته بهتر است از ضدعفونی شدن و تمیزی کامل آن اطمینان کافی حاصل نماید.
مدت زمان جلسات
به طور کلی تعداد جلسات استفاده از دستگاه سولاریوم به فاکتورهای متعددی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- نوع و رنگ پوست
- به دست آمدن یک رنگ طبیعی و یکدست
- مقدار دلخواه هر فرد برای برنزه شدن
- نوع دستگاه، شدت و سرعت برنزه کردن آن
اما در حالت کلی بهتر است بدانید که جلسات سولار معمولا از 6 تا 12 جلسه متغیر خواهد بود. میزان زمان ماندن در دستگاه سولار نیز در جلسه اول از کمترین مقدار آغاز شده و در نهایت به بیشترین حد مجاز خود میرسد.
مزایای سولار برای پوست و زیبایی
برنزه شدن با سولار میتواند در بردارنده مزایای متعددی باشد که در ادامه به معرفی آن ها میپردازیم.
برنزه شدن به صورت یکنواخت
یکی از مهمترین مزیت های برنزه کردن پوست با استفاده از دستگاه سولار، ایجاد یک رنگ بسیار زیبا، کاملا طبیعی و یکنواخت خواهد بود. زیرا این امر زیر نظر کارشناس متخصص انجام شده و در صورت نیاز امکان کم یا زیاد کردن تابش اشعه فرابنفش وجود دارد.
زیباتر شدن پوست
به عقیده بسیاری از افراد به ویژه در سالهای اخیر داشتن یک پوست برنزه نمادی از زیبایی و جذابیت به شمار میآید.
افزایش اعتماد به نفس
از آن جایی که در زمان حاضر پوست برنزه محبویت بسیاری زیادی در میان افراد مختلف پیدا کرده است، میتوان گفت که برنزه کردن پوست یکی دیگر از فواید سولار به شمار میآید.
کاربردهای درمانی احتمالی
بهتر است بدانید که سولاریوم پوست تنها برای برنزه کردن مورد استفاده قرار نمیگیرد. در واقع تأثیر سولار بر پوست میتواند خواص درمانی متعدد مانند کاهش دردهای عضلانی، درمان پسوریازیس، اگزما، تسکین التهابات و… را نیز به دنبال داشته باشد.
تولید ویتامین D در بدن
یکی دیگر از پاسخ هایی که میتوان به سؤال سولار چیست داد، این است که سولار دستگاهی است که علاوه بر برنزه کردن پوست نقش مفیدی در تولید ویتامین D در بدن خواهد داشت. در واقع در صورت استفاده صحیح و اصولی از دستگاه سولار احتمالا میتوان درصد معینی از ویتامین D را جذب نمود.
معایب و عوارض احتمالی سولار
تا این قسمت از مقاله تنها به معرفی فواید و مزیت های سولار پرداختیم. اما اکنون قصد داریم به شما بگوییم که برنزه شدن با دستگاه سولار چه عوارضی دارد؟
مشکلات بینایی
قبل از قرار گرفتن درون محفظه شیشه ای سولار یک عینک مخصوص به شما داده میشود تا از ورود آسیب به چشمهایتان جلوگیری گردد. اما بهتر است بدانید که محافظت این عینک چندان بالا نبوده و احتمال ورود ضرر به چشم ها بسیار زیاد است.
پیری زودرس پوست
استفاده مداوم از دستگاه سولاریوم کلاژن پوست را تخریب کرده، خاصیت ارتجاعی را از بین میبرد و در نهایت موجب چروک شدن پوست خواهد شد.
احتمال ابتلا به سرطان پوست
تأثیر سولار بر پوست میتواند به شکل سرطان یا بیماری های خطرناک پوستی و از عوارض سولار باشد. گزینه ای که سازمان غذا و داروی جهانی نیز آن را تأیید کرده است.
تحریک، حساسیت و ایجاد لک های پوستی
برای برخی از افراد که دارای پوست حساسی هستند، تحریک، ایجاد حساسیت و لک های پوستی دور از ذهن نخواهد بود.
تضعیف سیستم ایمنی بدن
کاربرد مداوم از دستگاه های سولار، در نهات میتواند سیستم ایمنی بدن را در معرض خطر قرار دهد. در این صورت احتمال ابتلا به بیماری های عفونی افزایش بسیار زیادی پیدا میکند.
توجه داشته باشید که ریسک استفاده از دستگاه سولار برای افرادی با سابقه پزشکی خاص در مقایسه با سایر افراد بسیار بالاتر است.
موارد ممنوعیت استفاده از سولار
اشعه UV سولار میتواند برای برخی از افراد مضرات زیادی را در بر داشته باشد. به همین دلیل در این قسمت به شما خواهیم گفت که سولار برای چه افرادی مناسب نیست؟
- زنان باردار و شیرده
- افرادی که مشکلات و بیماری های پوستی دارند
- اشخاصی با داشتن کک و مک، خال، لکه های پوستی و آفتاب سوختگی
- افراد زیر 18 سال
- کسانی که پوست روشنی دارند
نکات مهم قبل و بعد از سولار
برای داشتن یک پوست برنزه بدون آفتاب و یا همان کاربرد دستگاه سولار برای زیباتر کردن پوست، لازم است نکات مهمی را قبل و بعد از انجام سولار مورد توجه قرار دهید.
مراقبت های قبل از سولار
پیش از اقدام به برنزه کردن پوست با استفاده از دستگاه سولاریوم لازم است موارد متعددی از جمله گزینه های زیر را مد نظر قرار دهید.
شناخت دقیق نوع پوست خود
از آن جایی که انواع مختلف پوست واکنش های متفاوتی را در مقابل اشعه UV سولار از خود نشان میدهند، بهتر است از همان ابتدا نوع تشخیص تناژ پوست خود را دقیقا شناسایی کنید. در این صورت از احتمال بروز عوارض مختلف پیشگیری خواهید کرد.
تمیز کردن پوست
دقت کنید که پیش از قرار گرفتن در معرض اشعه فرا بنفش دستگاه سولار بهتر است پوست خود را از هر گونه آلودگی و مواد محصولات آرایشی کاملا پاک کنید. زیرا در این صورت عملیات برنزه شدن بهتر انجام شده و احتمال سوختگی و حساسیت را کاهش میدهد.
مشاوره با متخصص پوست
یکی از مهم ترین مراقبت های قبل از انجام سولار که بسیاری از افراد آن را نادیده میگیرند، انجام مشاوره با یک متخصص پوست و زیبایی خواهد بود.
استفاده از عینک محافظ
اشعه UV مضرات متعددی را به دنبال دارد که یکی از مهم ترین آن ها آسیب جدی به چشم ها است. بنابراین محافظت از چشم در برابر این اشعه های خطرناک اهمیت به سزایی خواهد داشت.
مراقبت های بعد از سولار
انجام مراقبت های بعد از سولاریوم به سلامت پوست شما و ماندگاری بیشتر این تغییر رنگ کمک شایانی خواهد کرد. این نوع مراقبت ها عبارتند از:
نوشیدن آب به میزان کافی
برخورد اشعه UV با پوست موجب میشود تا سلول ها مقدار زیادی آب از دست بدهند و آن را مستعد چروک و پیری زودرس نماید. در نتیجه لازم است تا آب بدن تأمین شده و به حالت نرمال خود بازگردد.
مرطوب و آبرسانی کردن پوست
استفاده از لوسیون و کرم های مرطوب کننده مناسب موجب میشوند تا التهاب پوست کاهش یافته و رطوبت لازم را به دست آورد.
اجتناب از دوش گرفتن
پوست بدن با دوش گرفتن مقدار زیادی از چربی خود را از دست میدهد و در حالتی که به خاطر سولاریوم نیز ملتهب شده، بهتر است تا 24 ساعت از دوش گرفتن خودداری کرد.
خودداری از شیو کردن
سعی کنید شیو کردن پوست خود را تا مدت حداقل 12 ساعت پس از سولار، به تعویق بیندازید. در مقابل در صورتی که یک روز پیش از برنزه کردن، پوست خود را اصلاح کنید کاملا آماده عملیات سولار خواهید بود.
پرهیز از نور خورشید و استفاده از کرم ضدآفتاب
از آن جایی که پوست به دلیل مواجهه با اشعه UV تحریک شده و نیاز مند استراحت است، بهتر است تا چند روز پس از سولار کردن از نور خورشید اجتناب نمایید. به علاوه استفاده از کرم ضد آفتاب را نیز به هیچ عنوان فراموش نکنید.
سولار بهتر است یا آفتاب گرفتن طبیعی؟
ما در این مقاله در مورد اینکه سولار چیست، نحوه عملکرد و مزایا و معایب آن به طور مفصل صحبت کردیم. حال با ارائه توضیحاتی در خصوص آفتاب گرفتن و معرفی مزایا و معایب آن متوجه میشویم که سولار بهتر است یا آفتاب گرفتن طبیعی؟
آفتاب گرفتن
یکی دیگر از روش های برنزه کردن پوست که هزینه ای را نیز در بر ندارد، آفتاب گرفتن طبیعی است. در این حالت فرد با کمترین میزان لباس در برابر آفتاب دراز میکشد که البته پیش از آن باید نکات مختلفی را مورد توجه قرار دهد. به عنوان مثال در این حالت استفاده از یک کرم ضد آفتاب و عینک محافظ چشم قوی از طرف بسیاری از کارشناسان توصیه شده است.
مزایا و معایب آفتاب گرفتن
آفتاب گرفتن طبیعی هم مانند استفاده از دستگاه سولاریوم در بر دارنده فواید و عوارض متعددی خواهد بود.
مزایا
- تولید ویتامین D به میزان زیاد
- کاهش فشار خون و پیشگیری از بیماری های قلب عروقی
- درمان برخی از بیماری ها مانند دردهای عضلانی، افسردگی، پسوریازیس و اگزما
معایب
- آفتاب سوختگی، قرمزی و التهاب
- پیری زودرس
- احتمال ابتلا سرطان پوست
- آسیب به چشم ها
حال به راحتی میتوانیم به مقایسه این دو نوع روش بپردازیم. با توجه به مطالب بیان شده آفتاب گرفتن و استفاده از شیوه سولاریوم هر دو در بر دارنده مزایا و معایب متعدد و تقریبا مشابهی هستند. اما با این حال از آن جایی که آفتاب گرفتن یک روش کاملا طبیعی بوده، برای سلامتی بدن بسیار مفید است و ویتامین D بسیار زیادی را تولید میکند، میتواند مؤثرتر از سولار در نظر گرفته شود. در نتیجه اخیرا این روش توسط متخصصان پوست و زیبایی بیشتر مورد توصیه قرار میگیرد.
سؤالات پر تکرار شما در خصوص سولاریوم
در این بخش از مقاله به پاسخ برخی از سؤالات پر تکرار شما مخاطبان عزیز میپردازیم:
1)سولار چند بار در ماه مجاز است؟
توصیه بسیاری از کارشناسان این است که حداکثر دو یا سه مرتبه در ماه از سولار استفاده کنید. به علاوه بهتر است فاصله میان جلسات نیز حداقل 48 ساعت باشد.
2)آیا سولار باعث سرطان میشود؟
باید اذعان داشت که تحقیقات علمی اخیر نشان دهنده این است که استفاده از سولاریوم خطر ابتلا به سرطان پوست را به طرز قابل توجهی افزایش میدهد.
3)آیا برنزه شدن با سولار ماندگار است؟
خیر، ماندگاری برنزه شدن پوست در اثر استفاده از دستگاه سولار موقت (حدود یک تا دو هفته) است. به همین دلیل برخی از افراد به صورت مرتب از آن استفاده میکنند که البه خطرات جبران ناپذیری را به همراه دارد.
4)تفاوت سولار با اسپری برنزه چیست؟
یکی دیگر از روش های برنزه کردن پوست، استفاده از اسپری های برنزه است که روشی نسبتا جدید به شمار میآید. اگرچه میزان ماندگاری ان محصول به عوامل مختلفی مانند نوع برند، نحوه استفاده و… بستگی دارد، اما در حالت کلی دوام آن حدود 10 روز است. سایه های متوسط برنزه تقریبا 7 یا 8 روز و سایه های روشن تر حدودا 5 روز دوام دارند.
جمع بندی در خصوص معرفی سولاریوم
ما در مقاله حاضر بر آن بودیم تا بدانیم که سولار چیست، چه نوع عملکردی دارد و مزایا و معایب آن کدام است. سولار یکی از راه های برنزه کردن پوست است که با استفاه از یک محفظه شیشه ای و تاباندن اشعه های UVA و UVB به کل بدن انجام میگیرد. این راه فواید متعددی مانند زیبایی، افزایش اعتماد به نفس، تولید ویتامین D و درمان احتمالی برخی از بیماری ها را به دنبال خواهد داشت. با این حال احتمال دارد که این شیوه عوارض متعددی مانند پیری زودرس، تحریک و سرطان پوست و تضعیف سیستم ایمنی بدن و… را نیز ایجاد نماید. در نتیجه برای آنکه بتوانید تصمیم درستی را در مورد انجام یا عدم انجام سولار اتخاذ کنید، بهتر است ابتدا با یک متخصص پوست و زیبایی در این باره مشورت نمایید.